Son dönemde döviz kurlarındaki dalgalanmalarla birlikte, birçok mülk sahibi ve inşaat firması satılamayan gayrimenkullerin fiyatlarını bir günde %10 ila %20 arasında artırdı. Bu ani artışlar, kamuoyunda büyük tepkiye yol açtı. Peki ama bu suni fiyat artışları ne kadar daha sürecek?
Borsa İçin Uygulanan Devre Kesici Sistemi Emlakta da Olmalı
Ekonomist Prof. Dr. Ahmet Yılmaz, konuyla ilgili açıklamalarda bulunmuştur. Borsada uygulanan ‘devre kesici sistemi’nin gayrimenkul ilan sitelerine de getirilmesi gerektiğini vurguladı. Çünkü ilanlardaki manipülatif fiyat artışları, konut piyasasında ciddi bir balon oluşumuna yol açıyor.
Bugün Türkiye, konut satın almanın en zor olduğu ülkelerden biri haline geldi. Bu durumun nedeni artan talep değil. Asıl sorun, emlak ilanlarında bilinçli olarak yapılan fahiş fiyat artışları. Her ilan, bir sonrakine domino etkisiyle yansıyor. Ayrıca bu zincirleme artışlar da konut fiyatlarını gerçek değerlerinin çok üstüne taşıyor.
Araba Balonuna Müdahale Edildi, Şimdi Sıra Emlakta
Ticaret Bakanlığı, araba ilanlarına getirdiği doğrulama ve sınırlama sistemleriyle araç piyasasındaki balonu büyük ölçüde kontrol altına aldı. Son 1,5 yıldır sıfır ve ikinci el araç fiyatları sabit kaldı. Aynı stratejinin şimdi de konut ilanlarında uygulanması gerekiyor. Aksi takdirde, vatandaşın konuta erişimi her geçen gün daha da zorlaşacak.
Doğrulanmış İlan Sistemi Şart
Artık satılık emlak ilanlarında doğrulanmış ilan sistemine geçilmesi kaçınılmazdır. Her ilana bir ‘değerleme raporu’ zorunluluğu getirilmelidir. Böylece, piyasa dışı, keyfi fiyatlandırmalar engellenmesi mümkündür. Vatandaş ne alacağını bilir, satıcı neye göre fiyatlandırdığını belgelemektedir.
Manipülasyonların önüne geçilmesiyle birlikte piyasada güven ortamı oluşacaktır. Gerçek değerine göre fiyatlanan konutlar sayesinde hem alıcı hem de satıcı kazanacaktır. Devletin sağlayacağı düzenlemelerle sektör nefes alacak hale gelecektir.
Emlak Sektörüne Şeffaflık ve Denetim Gelmeli
Emlak sektörü, uzun yıllardır denetim eksikliği nedeniyle fiyat manipülasyonlarına açık bir alan haline gelmiştir. Bu durum sadece yatırımcıyı değil, ev sahibi olmak isteyen milyonları da etkiliyor. Ayrıca şeffaf, denetlenmesi mümkün ve adil bir sistem herkesin faydasına olacaktır.
Prof. Dr. Ahmet Yılmaz’ın da vurguladığı gibi, Ticaret Bakanlığı bu çarpık sistemi düzeltmek zorunda. Araba piyasasında sağlanan başarı, konut sektörüne de yansıtılmalıdır. Aksi takdirde barınma krizi daha da derinleşecektir.
Vatandaşın Barınma Hakkı Korunmalı
Devletin asli görevlerinden biri, vatandaşın temel ihtiyaçlarına erişimini sağlamaktır. Ayrıca bugün konut, lüks değil, zorunluluktur. Barınma hakkını tehdit eden bu yapay artışlara karşı devletin sessiz kalması düşünülemez.
Türkiye’deki konut krizi, sadece ekonomik değil, sosyal bir sorun haline gelmiştir. Bu krizin en büyük tetikleyicisi ise kontrolsüz ilan fiyatlarıdır. Devletin, emlak ilan sitelerinde şeffaflık, doğruluk ve denetim sağlayan adımları acilen atması gerekiyor. Balon daha fazla şişmeden müdahale şart.
